Του Γιάννη Μανιάτη
Με αυτό τον τρόπο περιγράφει συνοπτικά η
πλειοψηφία των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ τη σχέση με το ασφαλιστικό του
ταμείο, καθώς όλο και περισσότεροι καθημερινά ανακαλύπτουν τη διαχρονική
ληστεία σε βάρος τους, από τον ασφαλιστικό τους φορέα. Είναι όμως έτσι
ή μήπως ένα εκατομμύριο ασφαλισμένοι, μαζί με τις οικογένειές τους,
αποφάσισαν ένα ωραίο πρωί να σταματήσουν να πληρώνουν τις εισφορές τους
ενώ μπορούσαν;
Ήδη από τον Ιούλιο του 2013, με έρευνα
της MARC για λογαριασμό του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ,
είχε εντοπιστεί το πρόβλημα πως οι μικρομεσαίοι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ
έφταναν στα οικονομικά τους όρια και κάποιοι μάλιστα τα είχαν
εξαντλήσει. *(1)
Σε αυτή την έρευνα οι "7 στους 10
ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που συμμετείχαν, δεν θα έχουν μελλοντικά, καμία
πηγή πρόσθετου εισοδήματος, πέραν της σύνταξης". Κάτι που σημαίνει πως
τα εισοδήματά τους δεν τους επέτρεπαν να εξασφαλίσουν κάποιας μορφής
πρόσθετο εισόδημα. Το στοιχεί αυτό, γνωστό στην τότε κυβέρνηση μέσω της
ΓΣΕΒΕΕ, αποκαθήλωνε τον καθολικό χαρακτήρα της φοροδιαφυγής και ειδικά
το μέγεθος αυτής, στον συγκεκριμένο χώρο ελευθέρων επαγγελματιών,
αναδεικνύοντας πως η ενδεχόμενη φοροδιαφυγή του κάθε "τυροπιτά", παρά το
γεγονός πως συνιστά μια παράνομη πράξη, σε αρκετές περιπτώσεις είναι
πράξη επιβίωσης κι όχι πλουτισμού κι ανάλογα θα πρέπει να
αντιμετωπίζεται.
"Πάνω από 1 στους 4 ασφαλισμένους του
ΟΑΕΕ, είχε πλέον σταματήσει να καταβάλλει εισφορές στο ταμείο" ενώ "μόνο
οι μισοί ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ, που συμμετείχαν στην έρευνα, θα ήσαν σε
θέση να καταβάλουν τις εισφορές τους για το επόμενο διάστημα του 2013"
και "9 στους 10 ερωτηθέντες ήσαν υπέρ της ελεύθερης επιλογής
ασφαλιστικής κλάσης" με "4 στους 10 ασφαλισμένους να εκτιμούν ότι
μπορούν αντεπεξέλθουν σε μια εισφορά έως 300€ το δίμηνο, ώστε να είναι
συνεπείς". Όλα αυτά τα στοιχεία ενίσχυαν ότι ανέφερα προηγουμένως αλλά
παρ’ όλα αυτά η προηγούμενη κυβέρνηση, όπως και η διοίκηση του ΟΑΕΕ,
έκαναν πως δεν καταλαβαίνουν το αυτονόητο, πως οδηγούν σε φτωχοποίηση
ένα σημαντικό κομμάτι της μικρής επιχειρηματικότητας, με ότι συνέπειες
μπορεί να είχε αυτό στους ίδιους τους αυτοαπασχολούμενους, στους
υπαλλήλους τους αλλά και στην οικονομία γενικότερα, καθώς ασφαλισμένοι
του ΟΑΕΕ δεν είναι μόνο έμποροι αλλά και βιοτέχνες, ελεύθεροι
επαγγελματίες από τον χώρο της δευτερογενούς παραγωγής, των υπηρεσιών κι
άλλοι.
Κάπως έτσι φτάνουμε στα μέσα Φεβρουαρίου
του 2014, όταν δημοσιοποιείται η γνωμοδότηση των έγκριτων νομικών
Μανιτάκη – Καϊδατζή*(2), σύμφωνα με την οποία ο ΟΑΕΕ παρανομούσε σε
βάρος των ασφαλισμένων του, τόσο με τις αντισυνταγματικά υψηλές εισφορές
που τους επέβαλλε από το 2009 και μετά, όσο και με την άρνησή του να
παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους οφειλέτες, ενώ τους χρέωνε τα
ανάλογα ποσά. Την εποχή εκείνη οι συγκεκριμένες παρανομίες του ΟΑΕΕ, σε
βάρος των ασφαλισμένων του, είχαν εκτιμηθεί σε ένα ποσό της τάξης των 4
δις! Με απλά λόγια οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ είχαν πληρώσει 1,5 ΕΝΦΙΑ
επιπλέον, με το κύριο βάρος να πέφτει σε όσους λόγω οφειλών δεν είχαν
ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ είχαν χρεωθεί τα ανάλογα ποσά.
Το επόμενο διάστημα ακολούθησε ένα
τσουνάμι προσφυγών κατά του ΟΑΕΕ, το οποίο και συνεχίζεται διαρκώς
αυξανόμενο και οι δύο πρώτες αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων, κόλαφος
κατά του ΟΑΕΕ, οι οποίες υποχρέωναν τον οργανισμό να παρέχει
ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ασφαλισμένους οφειλέτες. Αυτές οι
αποφάσεις κατά του ΟΑΕΕ*(3), αν και προσωρινές, εκτός του ότι δικαίωναν
την γνωμοδότηση Μανιτάκη – Καϊδατζή, σύμφωνα με την πλειοψηφία των
νομικών, θεωρείται πολύ δύσκολο έως απίθανο να ανατραπούν στις κανονικές
δίκες.
Τον Ιούνιο του 2014, δημοσιεύεται μελέτη
του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ *(4). Σε αυτή παρουσιάζεται με αναλυτικούς πίνακες
η αύξηση οφειλετών προς τον ΟΑΕΕ στα χρόνια της κρίσης από το 2007 που
ήδη κάποια από τα επαγγέλματα των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ είχαν μπει σε
κρίση, όπως για παράδειγμα τα 200 επαγγέλματα γύρω από τον χώρο των
κατασκευών. Συγκεκριμένα : το 2007 το 15% των ασφαλισμένων είχαν οφειλές
- το 2008 το ποσοστό έγινε 18% - το 2009 έγινε 21% - το 2010 αυξήθηκε
στο 34% - το 2011 ανέβηκε στο 43% - το 2012 στο 44% - για να φτάσει στο
50% το 2013. Η ίδια μελέτη κατέληγε στο συμπέρασμα πως ο ΟΑΕΕ θα είχε
αύξηση εσόδων, εάν έδινε τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους του για
ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικής κλάσης, κάτι που ζητούσε και η συντριπτική
πλειοψηφία των ασφαλισμένων σύμφωνα με τα αποτελέσματα της
προηγούμενης έρευνας από την MARC.
Κάπως έτσι φτάνουμε στα τέλη του 2014,
όταν σε ομιλία στις 12 Νοεμβρίου στο ΕΒΕΑ, η τότε διοικητής του ΟΑΕΕ, κα
Κωτίδου, ανακοίνωσε τα επίσημα στοιχεία του οργανισμού*(5). Σύμφωνα με
αυτά, οι ενεργοί οφειλέτες ήσαν πλέον 375.000, κάτι παραπάνω από έναν
στους δύο ασφαλισμένους – δηλαδή, περίπου ένα εκατομμύριο ανασφάλιστων
πολιτών, ίσως και παραπάνω, μαζί με τα μέλη των οικογενειών τους και
όπως η ίδια ανέφερε "για τους ενεργούς ασφαλισμένους, ποσοστό 70% του
συνόλου της οφειλής έχει δημιουργηθεί από το 2009 και μετά" παραδεχόμενη
πως "η μεγάλη αύξηση οφειλομένων ποσών συντελέστηκε στα χρόνια της
κρίσης" - επιβεβαιώνοντας την προ ενός έτους έρευνα, αλλά και την
πρόσφατη μελέτη του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ.
Μετά απ’ όλα τα παραπάνω κι ενώ υπήρξαν
κι άλλες αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων κατά του ΟΑΕΕ, θα περίμενε
κανείς πως η νέα κυβέρνηση, η οποία σημειωτέον ως αντιπολίτευση είχε
υποσχεθεί αναλογικότητα εισφορών, ιατροφαρμακευτική κάλυψη, πάγωμα με
κεφαλαιοποίηση των οφειλών, αφορολόγητο και για τους ελεύθερους
επαγγελματίες κι άλλα πολλά και κυρίως υπό το βάρος μιας νέας ηθικής, με
ρητορική για κοινωνική δικαιοσύνη, θα έδινε λύσεις στα όσα αναφέρθηκαν.
Λύσεις που θα έδιναν ανάσα στην πραγματική οικονομία, θα διασφάλιζαν
την βιωσιμότητα του ταμείου και θα επανέφεραν στη νομιμότητα και στο
κοινωνικό κράτος το μεγαλύτερο μέρος των οφειλετών. Αντ’ αυτού όμως,
όχι μόνο λύσεις δεν δόθηκαν προς την κατεύθυνση ενός κράτους δικαίου, με
ισονομία και ισοτιμία των πολιτών, αλλά πρόσφατα το πανελλήνιο άκουσε
τον αρμόδιο υφυπουργό να καυχάται για την ιδέα του να επιβάλει πρόσθετο
ασφαλιστικό χαράτσι, εν είδη ταφόπλακας, σε έναν ήδη φτωχοποιημένο χώρο
και τον υπουργό να τα μαζεύει μετά την θύελλα αντιδράσεων σε αυτή την
δήλωση αλλά και στα όσα ανέφερε το πόρισμα της επιτροπής –
καλοπληρωμένων κρατικοδίαιτων – σοφών. Τακτική που συνεχίστηκε από τον
αρμόδιο υφυπουργό κο Πετρόπουλο, όταν σε συζήτηση επιτροπής της Βουλής
απέκλεισε το ενδεχόμενο να αφαιρεθούν οι οφειλές για ιατροφαρμακευτική
περίθαλψη που δεν παρείχε ο ΟΑΕΕ, ενώ την χρέωνε και παρά της ήδη
γνωστές αποφάσεις της δικαιοσύνης.
Το ποιος, λοιπόν, είναι ο μπαταχτσής,
και ποιος ο κλέφτης, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες γνώσεις για να το
καταλάβει ο κάθε καλοπροαίρετος πολίτης της χώρας, καθώς δεν αρκεί να
έχεις την εξουσία και τα μέσα προπαγάνδας για να προβάλλεις μια στρεβλή
πραγματικότητα, διαστρέφοντας την μαρτυρία των αποδείξεων, όπως έγινε
μέχρι σήμερα, για να διασώζεται το πελατειακό κράτος της
μεταπολίτευσης, σε βάρος της πραγματικής οικονομίας.
